Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam đóng góp nhiều ý kiến vào Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi)

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) đang được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lấy ý kiến với nhiều nội dung điều chỉnh quan trọng như: Quy định lại quyền giám sát của báo chí; trách nhiệm cung cấp thông tin của các cơ quan công quyền; tiếp tục hay không việc cấp thẻ nhà báo cho người làm việc tại tạp chí khoa học…

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS. Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHHVN cho biết, hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam hiện có 70 cơ quan báo chí, đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến tri thức, công bố kết quả nghiên cứu, kết nối nhà khoa học với thực tiễn phát triển kinh tế-xã hội. Việc lấy ý kiến của các cơ quan báo chí trong hệ thống về Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cho thấy trách nhiệm xây dựng chính sách, pháp luật cũng như thể hiện tiếng nói, đóng góp của các cơ quan báo chí trong việc xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại.

Các đại biểu tham dự Hội thảo nhất trí, việc sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí 2016 cho phù hợp thực tiễn nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi để báo chí hoạt động, phát triển; đồng thời khắc phục những tồn tại, bất cập; bổ sung quy định để điều chỉnh kịp thời những phát sinh trong thực tiễn là cần thiết. Tuy nhiên, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cần hướng đến việc tạo môi trường phát triển cởi mở, minh bạch và bền vững cho nền báo chí Việt Nam, trong đó tạp chí khoa học cũng như những người làm báo chí khoa học cần được nhìn nhận như một bộ phận quan trọng và không thể thiếu của nền báo chí nước nhà.

Theo TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Khoa học và Hợp tác quốc tế LHHVN, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) thể hiện sự tiếp thu và cập nhật các xu hướng mới của hoạt động báo chí, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số, mạng xã hội và sự phát triển của báo chí đa phương tiện. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa tạp chí khoa học (nơi công bố công trình nghiên cứu, phản biện khoa học) và tạp chí thông tin chuyên ngành, phổ biến kiến thức. Hai loại hình này có đặc điểm, đối tượng phục vụ và tiêu chí vận hành khác nhau, nên cần quy định phù hợp về cấp phép, tiêu chuẩn nội dung, đội ngũ.

Từ góc độ xã hội, Nhà xã hội học Phạm Bích San đưa ra ý kiến: Không có một nền khoa học phát triển nếu thiếu đi diễn đàn học thuật độc lập và minh bạch. Nếu tạp chí khoa học bị xem là công cụ phụ trợ thay vì trụ cột truyền thông học thuật, thì cả nền nghiên cứu sẽ thiếu đi nơi khẳng định giá trị và ghi nhận công sức của nhà khoa học…

Nhà báo Đặng Đình Chấn, Phó Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam Hội nhập cho rằng cần đổi mới tư duy truyền thông khoa học, tạo không gian phát triển thực chất cho báo chí khoa học, đúng tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) cần có một sự phân loại rõ đâu là tạp chí khoa học đặc thù, đâu là tạp chí khoa học ứng dụng lan toả tri thức và có vai trò trong truyền thông khoa học, để từ đó xem xét, cân nhắc trong việc cấp thẻ nhà báo cho hoạt động của các tạp chí này sao cho phù hợp xu thế phát triển hiện nay. Nếu có điều chỉnh, chỉ nên giới hạn phạm vi tác nghiệp phù hợp chức năng của tạp chí khoa học, thay vì loại bỏ hoàn toàn quyền được cấp thẻ.

Nhà báo Trần Trọng An, Phó Tổng biên tập Tạp chí điện tử Gia Đình Mới cũng cho rằng Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) đã thể hiện nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc hiện đại hóa quản lý báo chí, bảo vệ quyền tự do ngôn luận và thích ứng với không gian số. Tuy nhiên, để luật có hiệu lực thực tiễn cao, cần bổ sung các quy định chi tiết, minh bạch và cơ chế bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Việc cấp Thẻ Nhà báo sẽ giúp những người làm việc tại tạp chí khoa học được công nhận tư cách pháp lý khi thực hiện các nhiệm vụ báo chí, từ đó thuận lợi hơn trong việc tiếp cận nguồn thông tin, đặc biệt là từ các cơ quan nhà nước, tổ chức khoa học hoặc các sự kiện công khai (theo Điều 28, Khoản 2, điểm c và d). Điều này không chỉ nâng cao chất lượng thông tin mà còn đảm bảo tính chính xác và kịp thời của các bài viết khoa học phục vụ công chúng…