Từ ruộng lúa kém hiệu quả thành ruộng tôm càng xanh bạc tỷ: Câu chuyện của nông dân Ninh Bình

Từ ruộng trũng kém hiệu quả đến hướng đi mới cho hiệu quả vượt trội

Khu đồng ruộng rộng mênh mông thôn Sòng Xanh của xã Quỳnh Lưu nhiều năm qua được ghi nhận là vùng thấp trũng, khó canh tác. Người dân chỉ cấy được một vụ lúa xuân với năng  suất lúa chỉ đạt 45–50 tạ/ha, cho thu nhập thấp, không bù đắp được chi phí.

Bà Vũ Thị Hiệp, một hộ dân trong thôn Sòng Xanh chia sẻ “Làm lúa ở đây vốn vất vả mà thu chẳng được bao nhiêu. Có năm mưa kéo dài, nước ngập cả cánh đồng, chúng tôi coi như mất trắng”. Khó khăn đó đã làm cho nhiều nông dân không thiết tha với đồng ruộng. Nhiều ruộng bị bỏ hoang do canh tác lúa không hiệu quả.

Năm 2023, sau thời gian tìm hiểu về giống tôm càng xanh và thăm quan vài địa phương lân cận có điều kiện địa hình tương tự với đồng đất của mình, gia đình bà Hiệp đã mạnh dạn đăng ký tham gia mô hình liên kết sản xuất tôm càng xanh với một doanh nghiệp thuỷ sản, diện tích ban đầu gần 1 ha. Sau khi thu hoạch lúa, ruộng được cải tạo để nuôi tôm càng xanh: Tháo cạn nước, dọn bùn đáy, bón vôi để diệt khuẩn, gia cố bờ và tạo rãnh sâu làm nơi trú của tôm, giữ mực nước tự nhiên trong ruộng sâu từ 80-120cm để tôm sinh trưởng và phát triển tốt nhất.

Sau 6 tháng nuôi thử nghiệm, gia đình bà Hiệp thu được trên 3 tấn tôm càng xanh, với giá bán trung bình 200.000–220.000 đồng/kg.

“Chưa bao giờ tôi nghĩ ruộng nhà mình lại cho thu nhập cao đến vậy. Một vụ tôm, trừ chi phí đầu tư cho lãi 250–300 triệu đồng, gấp nhiều lần trồng lúa,” bà Hiệp phấn khởi chia sẻ.

Bà Vũ Thị Hiệp vui mừng với vụ tôm càng xanh bội thu

Năm nay, gia đình bà Hiệp đã thuê thêm các ruộng của nhiều hộ khác để tăng diện tích nuôi tôm càng xanh của gia đình lên gần 10 ha. Không chỉ riêng gia đình bà Hiệp mà hơn 20 hộ dân khác của thôn cũng ghi nhận kết quả khả quan.

Liên kết doanh nghiệp: Bài toán đầu ra được giải quyết

Tôm càng xanh là một loại tôm còn khá mới mẻ với thị trường miền Bắc. Do vậy, điều người dân lo lắng nhất là đầu ra của sản phẩm. Một trong những yếu tố giúp mô hình thành công là sự đồng hành của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Phát triển và Đầu tư Nông nghiệp Hasoco là đơn vị ký kết cung cấp con giống, bao tiêu sản phẩm và hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ dân.

Ông Nguyễn Văn Hùng, đại diện công ty, cho biết:

“Chúng tôi cam kết cung cấp giống chất lượng, hướng dẫn quy trình nuôi, giám sát kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ tôm đạt chuẩn. Mô hình lúa – tôm ở Quỳnh Lưu có lợi thế về nguồn nước tự nhiên và đất ruộng trũng, rất phù hợp để phát triển quy mô lớn, bền vững.”

Ông Nguyễn Văn Hùng thu mua tôm càng xanh của nông dân Quỳnh Lưu

Doanh nghiệp cũng đang phối hợp với hợp tác xã tại địa phương để hình thành chuỗi liên kết hoàn chỉnh, trước mắt phục vụ thị trường tiêu thụ nội địa, sau đó chúng tôi hướng tới xuất khẩu loại tôm này.

“Điểm mạnh của tôm càng xanh nuôi ruộng là thịt chắc, ngọt. Nhu cầu thị trường rất lớn, ổn định quanh năm. Nếu địa phương mở rộng diện tích, chúng tôi hoàn toàn có thể tăng khối lượng thu mua,” ông Hùng nhấn mạnh.

Hướng đi triển vọng cho nông thôn vùng trũng

Theo ông Bùi Văn Thể, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lưu cho biết, mô hình này không chỉ nâng cao thu nhập mà còn giúp sử dụng hiệu quả vùng đất trũng, hạn chế rủi ro trong sản xuất lúa đơn thuần. Việc duy trì canh tác lúa trước khi nuôi tôm giúp cải thiện môi trường đáy ruộng, giảm chi phí xử lý nước, phân bón cho lúa và hạn chế dịch bệnh. Mặt khác, lượng lúa rơi, lúa chét của vụ xuân góp phần bổ sung nguồn thức ăn cho tôm.

Bà Vũ Thị Hiệp chia sẻ thêm: “Chúng tôi dự định sang năm sẽ mở rộng gấp đôi diện tích. Khi có doanh nghiệp đồng hành, bà con yên tâm sản xuất hơn hẳn.”

Mô hình tôm càng xanh tại Quỳnh Lưu đã đem lại hiệu quả kinh tế cao và có thể nhân rộng sang các vùng trũng khác như Yên Mô, Hoa Lư và Gia Viễn.

Việc kết hợp sản xuất – liên kết tiêu thụ đang mở ra cơ hội mới cho người nông dân, đồng thời đóng góp vào chiến lược chuyển đổi kinh tế nông thôn theo hướng hiệu quả, bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.