Tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ trong chiến thắng trận đầu tại Sông Gianh
Đồng chí Chuẩn Đô đốc Phạm Văn Hùng, Phó Tham mưu trưởng Quân chủng Hải quân chủ trì buổi lễ. Tham dự có đồng chí Chuẩn Đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng 3 Hải quân; đồng chí Trần Thắng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình; đại diện các cơ quan Quân chủng Hải quân; lãnh đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể tỉnh Quảng bình và các địa phương; đại diện lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trực thuộc Vùng 3 Hải quân, cùng hơn 100 CB,CS và ĐVTN tại Lễ tưởng niệm.
Tại bia di tích Sông Gianh, đoàn đại biểu đã đặt vòng hoa, dâng hương bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các Anh hùng Liệt sĩ là những cán bộ, chiến sĩ Hải quân và Nhân dân đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sau lễ tưởng niệm, đoàn đại biểu đã đến thắp hương tại khu di tích lịch sử bến phà Sông Gianh II; Tượng đài Tổ quốc ghi công” các Anh hùng, liệt sĩ bến phà Gianh…
Cách đây tròn 60 năm, ngày 2 và 5/8/1964, Hải quân nhân dân Việt Nam sau 9 năm xây dựng trong hòa bình, lần đầu tiên ra quân chiến đấu đã dũng cảm, kiên cường đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc của đế quốc Mỹ. Ngay sau khi tàu Ma-đốc bị đánh đuổi khỏi vùng biển của ta trong ngày 2/8/1964, thì đêm mồng 4/8/1964, Mỹ đã dựng lên cái gọi là “sự kiện Vịnh Bắc Bộ” lấy cớ để mở chiến dịch “trả đũa” mang tên “Mũi tên xuyên”.
Ngày 5/8, Mỹ sử dụng hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích hiện đại, chia làm 3 đợt bất ngờ tấn công gần như cùng một lúc vào các mục tiêu kinh tế và hầu hết các căn cứ, kho tàng, nơi trú đậu tàu của hải quân ta suốt dọc ven biển từ Cảng Gianh (Quảng Bình); Cửa Hội, Vinh, Bến Thủy (Nghệ An); Lạch Trường (Thanh Hóa) đến Hòn Gai, Bãi Cháy (Quảng Ninh), hòng tiêu diệt lực lượng hải quân của ta, mở đầu kế hoạch chiến tranh phá hoại quy mô lớn đối với miền Bắc nước ta.
Kết thúc trận chiến, Hải quân nhân dân Việt Nam cùng với lực lượng của Quân chủng Phòng không – Không quân và nhân dân các địa phương bắn rơi 8 máy bay của Mỹ, bắn hư hỏng nhiều chiếc khác, bắt sống tên giặc lái đầu tiên của Mỹ trên vùng trời, vùng biển miền Bắc nước ta.
Riêng tại bến cảng sông Gianh ngày 5/8/1964, trong trận đầu giáp chiến với các loại máy bay tối tân của Mỹ lúc bấy giờ, các chiến sĩ Hải quân Việt Nam phối hợp với quân dân Quảng Bình và bộ đội phòng không đã chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, đánh trả máy bay Mỹ khiến 3 chiếc bị bắn rơi và 1 chiếc bị thương.
Cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc ngày 2/8, chiến thắng ngày 5/8/1964 đã trở thành chiến công đầu tiêu biểu, mở đầu trang sử hào hùng trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam. Với chiến công vẻ vang đó, Quân chủng Hải quân được Chủ tịch nước tặng thưởng 1 Huân chương Quân công Hạng Nhì; Tiểu đoàn 135 được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân về thành tích đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; các đơn vị và cán bộ, chiến sĩ được tặng thưởng 5 Huân chương Quân công hạng Ba, 142 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba; Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam tặng tuổi trẻ Hải quân 20 lá cờ “Chiến công oanh liệt – Truyền thống vẻ vang”.
Ngày 2 và 5/8/1964 trở thành một mốc son có ý nghĩa quan trọng, tự hào trong lịch sử của quân và dân miền Bắc và lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta. Đây là “Chiến thắng trận đầu” của Hải quân nhân dân Việt Nam đồng thời cũng là Chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại, bảo vệ miền Bắc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.