- Tháng Tám Hà Nội, nắng như đổ lửa, nhưng trong không gian tĩnh lặng của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, từng trang tư liệu vẫn khiến lòng người rùng mình. Những dòng chữ kể lại giai đoạn máu lửa của dân tộc: sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, đế quốc Mỹ dựng lên chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới. Chính sách “tố cộng, diệt cộng” đã gieo rắc bao đau thương, chỉ trong vài năm đã sát hại hàng chục nghìn người, hàng trăm nghìn đồng bào bị giam cầm, tra tấn, máy chém lê khắp miền Nam để gieo rắc sợ hãi. Đó là những trang sử không thể nào quên.Tôi đã từng có dịp tiếp xúc với một người cha mất đi một chân khi trở về từ chiến trường, đôi mắt vẫn ánh lên niềm tự hào khi nhìn con lớn khôn. Hay ở một gia đình khác, một người mẹ lặng lẽ thắp hương bên bàn thờ, đôi bàn tay nhăn nheo run run lau tấm ảnh người chồng đã ngã xuống khi đất nước chưa trọn niềm vui thống nhất. Những khoảnh khắc ấy, chứng nhân ấy, khiến người khác không thể không bồi hồi. Đằng sau nụ cười trẻ thơ hôm nay là bóng dáng của biết bao người cha, người mẹ đã chấp nhận hi sinh để thế hệ sau được sống trong hòa bình.
Tôi lại nhớ về một người cha ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, cả cuộc đời lặng lẽ trên cánh đồng, chưa một lần được nghe con trai gọi tiếng “cha” khi trở về sau chiến tranh. Người con ấy đã nằm lại ở một cánh rừng Trường Sơn. Trong ánh mắt ông, nỗi đau mất mát chưa bao giờ nguôi, nhưng xen lẫn trong đó là niềm tự hào – bởi đứa con đã sống một đời xứng đáng cho Tổ quốc.
Những hình ảnh ấy khiến tôi thấm thía hơn bao giờ hết: sự bình yên hôm nay được đánh đổi bằng máu xương của biết bao gia đình. Mỗi ngôi nhà, mỗi dòng họ đều có những câu chuyện riêng, nhưng tất cả hòa chung thành bản trường ca bất tử của dân tộc.
Âm nhạc đã góp phần khắc họa rõ nét những xúc cảm ấy. Ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung như một lời nhắc nhở thế hệ hôm nay về trách nhiệm nối dài trang sử: “Cha ông ta ngày xưa ngã xuống để cho đời ta ngày sau đổi lấy hòa bình/Giữa khói binh, ai cũng nguyện lòng hy sinh…/Để cho đất nước yên vui từ đó/Để cho đỏ thắm màu cờ tự do/Để những tiếng cười vang khắp nơi từ ngày chiến thắng…” – câu chuyện hòa bình đã và đang được viết tiếp với lòng tràn ngập sự biết ơn – “Tạ ơn những người gìn giữ nước non Đại Việt nghìn năm trước/Tạ ơn người Cha già của chúng ta trên con đường cứu nước”.
Những ca từ ấy như một lời nhắc nhớ, một khúc tưởng niệm ngân dài để thế hệ hôm nay hiểu rằng, hòa bình không tự nhiên mà có, hạnh phúc không tự nhiên mà đến.
Ngày nay, khi đất nước đang bước vào kỷ nguyên hội nhập và phát triển, trách nhiệm của thế hệ trẻ không chỉ là tri ân bằng những nén hương thơm, những nụ hoa trên mộ phần liệt sĩ, mà còn phải thể hiện bằng hành động: học tập, cống hiến, sáng tạo, gìn giữ từng tấc đất, từng giá trị mà cha ông đã để lại.
Mỗi công trình mới, mỗi mái trường, con đường, mỗi cánh đồng trĩu hạt… đều là sự tiếp nối của câu chuyện hòa bình. Đó là cách để chúng ta viết thêm những trang mới – những trang của niềm tin, của khát vọng Việt Nam hùng cường.
Và khi nhìn vào những đôi mắt trẻ thơ đang hồn nhiên cười nói, ta hiểu rằng: nhờ sự hy sinh của ông cha ta ngày trước, chúng ta có trách nhiệm phải trao cho thế hệ mai sau một tương lai trong lành, một nền hòa bình vững bền, để câu chuyện không chỉ dừng lại ở quá khứ, mà tiếp tục được viết mãi trong hôm nay và mai sau.