Những chân lý thời đại từ Mùa thu Cách mạng – Khát vọng độc lập và khát vọng hùng cường của dân tộc

Tạp chí Biển Việt Nam - Chiều 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Hồ Chí Minh đã dõng dạc tuyên bố trước toàn thể quốc dân đồng bào và thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Lời khẳng định thiêng liêng ấy không chỉ mang giá trị pháp lý, mà còn là lời thề bất diệt của dân tộc, mở ra kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do.
Ngày 2/9/1945, tại vườn hoa Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Ảnh tư liệu: BTLSQG)

Độc lập, tự do – “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt lịch sử dân tộc

Lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước đã hun đúc nên chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Đó không chỉ là khát vọng cháy bỏng trong tim mỗi người dân, mà còn trở thành mạch nguồn bất diệt xuyên suốt qua nhiều thời kỳ. Hiếm có quốc gia nào trên thế giới phải đối diện nhiều cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc như Việt Nam. Nhưng cũng hiếm có dân tộc nào, trong mọi hoàn cảnh ngặt nghèo, vẫn kiên định, bất khuất như dân tộc ta.

Từ hào khí của Hai Bà Trưng, Bà Triệu, đến quyết tâm của Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo; từ lời khẳng định hùng hồn “Nam quốc sơn hà Nam đế cư” cho đến “Bình Ngô đại cáo” bất hủ của Nguyễn Trãi – tất cả đều kết tinh thành một ý chí: quyết giành bằng được độc lập. Bao lớp thế hệ người Việt đã nối tiếp nhau dâng hiến máu xương, như lời Hịch Tướng sĩ hay những vần thơ hào sảng trong “Ra trận” của Tố Hữu. Độc lập, tự do vì thế không chỉ là một mục tiêu, mà đã trở thành bản chất, là “mã gen” trường tồn của dân tộc.

Khát vọng ấy hiện diện trong từng câu nói khí phách: “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc” của Trần Bình Trọng, hay tuyên ngôn bất diệt của Nguyễn Trung Trực: “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”. Đó là tinh thần không chịu khuất phục, không chấp nhận sống trong kiếp nô lệ, luôn bùng lên mạnh mẽ mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng.

Trong những năm tháng nước ta rơi vào ách thuộc địa, khát vọng độc lập càng cháy bỏng hơn bao giờ hết. Lòng yêu nước và khát vọng tự do đã thôi thúc bao chí sĩ như Hàm Nghi, Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng… và được hun đúc mãnh liệt trong trái tim người thanh niên Nguyễn Tất Thành – Hồ Chí Minh. Trải qua ba mươi năm bôn ba tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã tìm ra con đường cách mạng đúng đắn, quy tụ sức mạnh của toàn dân tộc, biến khát vọng độc lập thành hiện thực.

Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 chính là kết tinh của khát vọng ngàn đời ấy, khẳng định trước thế giới quyết tâm của toàn thể dân tộc: đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững nền tự do, độc lập. Dưới ngọn cờ của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân vùng lên làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám – cuộc cách mạng “long trời lở đất” đã đưa Việt Nam từ thân phận nô lệ thành quốc gia độc lập, có chủ quyền. Chính khát vọng ấy đã trở thành sức mạnh giúp dân tộc ta tiếp tục vượt qua mọi thử thách, đánh thắng cả thực dân hùng mạnh lẫn đế quốc xâm lược, bảo vệ những giá trị thiêng liêng nhất.

Khát vọng về một Việt Nam hùng cường, sánh vai cùng cường quốc năm châu

Khát vọng độc lập luôn song hành cùng khát vọng xây dựng đất nước cường thịnh. Từ “Thái Bình” trong niên hiệu của Đinh Tiên Hoàng, đến “Xã tắc từ nay vững bền, Giang sơn từ nay đổi mới” của Nguyễn Trãi, đến ước nguyện “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – tất cả đều là lời nhắc nhở thế hệ hôm nay về trách nhiệm viết tiếp những trang sử vàng của cha ông.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc đã căn dặn: xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh. Đó cũng là tâm nguyện được đồng chí Lê Duẩn thay mặt toàn dân khẳng định trong lễ tang của Người: đem lại phồn vinh cho đất nước, hạnh phúc cho nhân dân.

Trong kỷ nguyên mới, đất nước ta đang kiên định với khát vọng ấy. Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ hai cột mốc lịch sử: đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam sẽ trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam sẽ là quốc gia phát triển, thu nhập cao.

Tinh thần ấy được khẳng định tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 18/5/2025, khi Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: toàn dân phải cùng nhau thắp lên ngọn lửa Đổi mới, Khát vọng, Hành động, vì một Việt Nam phồn vinh, hùng cường, sánh vai cùng các cường quốc năm châu vào năm 2045. Đó không chỉ là mục tiêu chính trị mà còn là trách nhiệm lịch sử, là ước nguyện của nhiều thế hệ.

Trong ký ức của những nhân chứng lịch sử, ngày 2/9/1945 không chỉ là mốc son khai sinh nền độc lập mà còn là ngày “lời thề độc lập” ngân vang trên Quảng trường Ba Đình. Hàng chục vạn nhân dân khi ấy đã đồng thanh hưởng ứng, tạo nên một làn sóng cảm xúc dâng trào. Từ ký ức ấy, đến hôm nay, mỗi thế hệ Việt Nam đều ý thức rõ trách nhiệm của mình trong việc kế thừa và phát huy giá trị độc lập, tự do, quyết tâm xây dựng một đất nước dân chủ, văn minh, hùng mạnh.

Quốc khánh 2-9 vì thế không chỉ là ngày hội lớn của dân tộc mà còn là dịp để nhắc nhở mỗi người dân Việt Nam về một chân lý bất diệt: độc lập, tự do là giá trị thiêng liêng nhất; và khát vọng về một đất nước hùng cường, phồn vinh chính là hành trình tiếp nối Mùa thu Cách mạng 1945.

Hoàng Loan

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM