- Chiều ngày 28/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) tổ chức hội thảo khoa học "Giải pháp tăng cường hoạt động xuất bản của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên", với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu và đại diện từ các hội thành viên.
Báo cáo đề dẫn Hội thảo do Thạc sĩ Lê Thanh Tùng, Trưởng ban TT&PBKT LHHVN trình bày, cho thấy, công tác xuất bản trong hệ thống LHH cũng như NXB Tri Thức là nòng cốt đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, công tác xuất bản của LHHVN và các hội thành viên vẫn còn có những hạn chế như: Hoạt động xuất bản chưa được thường xuyên, số lượng đầu sách còn ít so với quy mô của hệ thống với nhiều nhà khoa học, số lượng hội thành viên xuất bản được sách còn chiếm số lượng ít và còn chưa chủ động trong hoạt động xuất bản sách của hội, sự liên kết giữa NXB Tri Thức với các hội thành viên còn chưa chặt chẽ,…
Trong tham luận về thực trạng và tiềm năng xuất bản sách khoa học hiện nay, Tiến sĩ Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký LHHVN cũng chỉ rõ, trong những năm gần đây, số lượng sách khoa học được xuất bản bởi LHHVN đã tăng đáng kể, đặc biệt trong các lĩnh vực như khoa học tự nhiên, kỹ thuật, y tế, môi trường, và giáo dục. Nhiều ấn phẩm có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, nâng cao chất lượng nội dung. Một số sách khoa học được dịch và xuất bán với sự phối hợp từ các tổ chức quốc tế, góp phần giới thiệu tri thức toàn cầu cho độc giả Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm và thành tựu nổi bật đó, còn có một số tồn tại, hạn chế: Nhiều sách khoa học chưa đạt độ chuyên sâu cần thiết, nội dung còn dân trái hoặc chưa cập nhật với các nghiên cứu mới nhất; Chất lượng biên tập chưa cao, một số sách chưa được biên tập và hiệu đính kỹ lưỡng; Số lượng tác giả hạn chế, ít tác giả chuyên sâu trong các lĩnh vực khoa học tham gia viết sách; Phần lớn nhà nghiên cứu tập trung công bố các bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế hơn là viết sách; Không phải nhà khoa học nào cũng có khả năng truyền tải kiến thức dưới dạng sách một cách dễ hiểu và hấp dẫn. Cùng với đó là khó khăn về tài chính; chậm ứng dụng công nghệ mới; vấn đề vi phạm bản quyền,…
Tiến sĩ Lê Công Lương cũng đưa ra một số giải pháp để phát triển sách khoa học của LHHVN, đó là: Đầu tư vào chất lượng xuất bản để tăng cường chất lượng nội dung và biên tập trong xuất bản sách khoa học, cũng như thúc đẩy hợp tác với các nhà nghiên cứu và chuyên gia đầu ngành, xây dựng đội ngũ biên tập chất lượng; Tuyển chọn biên tập viên có kiến thức chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm trong lĩnh vực khoa học liên quan; Tổ chức đào tạo chuyên sâu về biên tập, cập nhật xu hướng mới trong xuất bản khoa học; Tạo hệ thống đánh giá nội bộ để đảm bảo chất lượng biên tập qua từng giai đoạn; Thiết lập mạng lưới chuyên gia đầu ngành trong các hội thành viên, các tổ chức khoa học trong toàn hệ thống của Liên hiệp Hội Việt Nam; Hợp tác với các tổ chức nghiên cứu và học thuật; Tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh việc dịch thuật và xuất bản các sách khoa học quốc tế tại Việt Nam, cũng như xuất bản sách khoa học Việt Nam ra nước ngoài; Ứng dụng công nghệ; Xây dựng uy tín thương hiệu.
Hội thảo cũng được nghe TS. Nguyễn Thị Bích Lan, Viện trưởng Viện Sáng tạo và chuyển đổi số, trình bày về việc áp dụng công nghệ thông tin trong quy trình xuất bản. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp tăng cường hiệu quả mà còn giảm thiểu chi phí, giúp các hội có thể tổ chức xuất bản một cách chuyên nghiệp hơn. Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, việc áp dụng các công nghệ mới như in 3D, xuất bản điện tử hay phần mềm quản lý xuất bản sẽ trở thành những yếu tố quyết định đến sự thành công của các hội.
Tham luận về vai trò của các cơ quan chủ quản đối với hoạt động xuất bản, ông Bùi Quyết Tiến, Viện trưởng Viện Báo chí và truyền thông xã hội, cho rằng sự sát sao trong quản lý, chỉ đạo của cơ quan chủ quản đối với các đơn vị thành viên là yếu tố cốt lõi, tiên quyết cho sự thành công, hoạt động hiệu quả của mọi tổ chức thành viên. Đồng thời kiến nghị, chia sẻ một số yếu tố, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xuất bản dành cho thành viên trực thuộc LHHVN, đó là: Tăng cường vai trò của cơ quan chủ quản đối với hoạt động xuất bản của các thành viên; Sáng tạo hơn nữa trong xây dựng và phát triển nội dung xuất bản; Thường xuyên nắm bắt thị trường, xác định chính xác khách hàng mục tiêu.
Kết luận Hội thảo, GS.TS. Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHHVN, nhấn mạnh Hội thảo khoa học “Giải pháp tăng cường hoạt động xuất bản của Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên” đã có được nhiều ý kiến tham luận, đóng góp thiết thực của các đại biểu, tạo nên một diễn đàn không chỉ là trao đổi kinh nghiệm hoạt động xuất bản, phân tích những hạn chế, nguyên nhân và đưa ra giải pháp nhằm thúc đẩy công tác xuất bản của LHHVN và các hội thành viên trong thời gian tới, mà đây còn là dịp để tăng cường kết nối các đơn vị của LHHVN và các hội thành viên trong hoạt động xuất bản./.