- Sau một thời gian tìm tòi, học tập các mô hình thử nghiệm của Trường Đại Học Nông Lâm Bắc Giang với các tỉnh phía Bắc trên cây nho Hạ Đen, một số hộ dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã mạnh dạn đưa cây nho Hạ Đen vào trồng thử nghiệm trên nhiều vùng thổ nhưỡng ở các địa phương.Kết quả bước đầu, các mô hình đều thành công, cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao, mở ra triển vọng phát triển cây nho trên các vùng thổ nhưỡng ở Thanh Hóa.
Được biết, năm 2017 Đại học Nông lâm Bắc Giang đã tiến hành nhận chuyển giao công nghệ trồng và chăm sóc giống nho Hạ Đen từ Viện Khoa học Nông nghiệp tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Qua các mô hình thử nghiệm tại các tỉnh phía Bắc cho thấy đây là giống nho thích hợp trồng ở các tỉnh miền Bắc nước ta. Đây là giống nho có những ưu điểm vượt trội hơn so với các loại nho trồng bản địa tại nước ta như sinh trưởng khỏe, nhanh cho thu hoạch, năng suất trung bình đạt khoảng 16-18 tấn/ha, quả có độ ngọt (brix) trung bình từ 18 -18,5, thịt quả giòn, có mùi thơm dịu và đặc biệt là không có hạt.
Gia đình anh Lưu – chị Phạm Thị Lệ ở thôn Đồng Đội, xã Nga Phượng, huyện Nga Sơn, Thanh Hoá có 1.500m2 nhà lưới, nhiều năm qua gia đình anh chị dùng để trồng dưa leo, các loại rau theo thời vụ. Tuy nhiên, gia đình anh chị đều gặp cảnh “được mùa mất giá” do các cây trồng trên không có giá trị kinh tế cao và nguồn cung tại địa phương rất dồi dào. Không chịu khuất phục trước những khó khăn, người nông dân ham học hỏi ấy đã tìm tòi, học hỏi ở các mô hình sản xuất nông nghiệp đem lại giá trị kinh tế cao, có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tương đồng với địa phương mình để học tập. Sau khi đi tham quan, học hỏi thực tế các mô hình trồng nho Hạ Đen không hạt của Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang thực hiện ở tỉnh Bắc Giang, Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Sơn La, Vĩnh Phúc, Cao Bằng, Tuyên Quang… vợ chồng chị Lệ quyết định dùng diện tích nhà lưới 1.500m2 của gia đình để trồng nho Hạ Đen không hạt.
Chị Phạm Thị Lệ nâng niu những chùm nho Hạ Đen năm đầu trĩu quả
Tháng 8 năm 2022, vợ chồng anh chị mua 500 gốc nho giống từ trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang về trồng. Ban đầu, anh chị gặp rất nhiều khó khăn do đây là giống cây mới chưa từng được trồng tại địa phương. Sau khi trồng xong thì bước vào mùa hanh khô, cây nho bước vào thời kỳ ngủ đông, ngừng sinh trưởng. Nhìn những cây nho mới trồng như nững cành củi khô, chị Lệ không khỏi băn khoăn, lo lắng. Nhưng với lòng quyết tâm, yêu nghề, không chịu lùi bước, chị Lệ đã áp dụng các biện pháp kỹ thuật như cắt tỉa, phun chất điều tiết sinh trưởng theo hướng dẫn của các cán bộ kỹ thuật nhà trường, chị Lệ đã thành công cho nho Hạ Đen ra quả 2 vụ/năm. Nhờ tuân thủ đúng quy trình chăm sóc nên diện tích trồng nho của chị Lệ đã thành công ngay từ vụ đầu tiên. Năm đầu tiên, vườn nho cho gia đình anh chị thu hoạch 2 lứa, tổng sản lượng ước tính khoảng 2 tấn, giá bán bình quân 120.000 đồng 1kg. Nho chín đến đâu có người đến tận nơi thu mua hết đến đó.
Những chùm nho Hạ Đen ngọt lịm được bảo vệ an toàn
Theo chị Lệ, trồng nho Hạ Đen phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật canh tác, phải nắm vững và làm chủ kỹ thuật thì mới có thể thành công, trong đó điều kiện tiên quyết là vườn trồng phải có mái che để hạn chế sương muối, nước mưa rơi trực tiếp vào hoa, quả nho.
Chị Phạm Thị Lệ vui mừng cho biết: “Sau một thời gian đưa vào sản xuất, chúng tôi nhận thấy hiệu quả của việc trồng giống nho Hạ Đen hơn hẳn các loại cây trồng khác. Thời gian tới, chúng tôi sẽ nhân rộng mô hình để vừa đem lại thu nhập cho gia đình”
Được biết trong những năm gần đây, một số hộ dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã mạnh dạn đưa cây nho Hạ Đen vào trồng thử nghiệm trên đồng đất địa phương.
Trước đó, năm 2020, anh Lê Văn Thanh, xã Tế Lợi, huyện Nông Cống đã quyết định cải tạo 10.000 m2 đất ruộng để trồng 1.500 cây giống nho Hạ Đen. Trung bình mỗi năm, vườn nho cho gia đình anh thu hoạch 2 lứa, tổng sản lượng ước tính khoảng 8 tấn, giá bán bình quân 130.000 đồng 1kg.
Mô hình trồng Nho Hạ Đen tại thôn Lọc Nham, xã Đồng Lợi của hộ gia đình Ông Hoàng Thanh Minh- Chủ tịch Hội Nông Dân xã Đồng Lợi, huyện Triệu Sơn từ tháng 4 năm 2022 cũng là một điểm sáng trong phong trào nghiên cứu, học tập, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế của gia đình và sự phát triển sản phẩm nông nghiệp đa dạng của địa phương.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh có khoảng gần chục hộ đầu tư trồng giống nho Hạ Đen ở các huyện: Thường Xuân, Như Thanh, Nông Cống, Triệu Sơn, Nga Sơn… Do đây là loại cây trồng cần vốn đầu tư lớn nên các hộ đều thực hiện nghiệm ngặt quy trình kỹ thuật của đơn vị chuyển giao.
Bước đầu cho thấy Giống nho Hạ Đen thích nghi trồng ở nhiều loại đất khác nhau từ đất thịt nhẹ, đất đồi, đất pha cát, đất phù sa ven sông, năng suất tốt, đáp ứng được chất lượng thị trường yêu cầu. Trung bình 1ha trồng nho ngoại có thể cho thu nhập gần 1 tỉ đồng/năm.
Thành công của những hộ trồng nho Hạ Đen tại một số địa phương trong tỉnh đã mở ra hướng đi mới cho việc chuyển đổi cơ cấy cây trồng, nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện nay, các hộ trồng nho đang có định hướng phát triển theo hình thức du lịch sinh thái, tham quan trải nghiệm nhằm tăng hiệu quả kinh tế cho gia đình.
Du khách tới tham quan và mua nho tại vườn nho của gia đình chị Lệ
Phát triển kinh tế từ nông nghiệp là câu chuyện chưa bao giờ dễ dàng, song những người yêu nông nghiệp như các anh Minh, anh Thanh anh Lưu chị Lệ…, bằng nghị lực, đam mê và sáng tạo họ đã mạnh dạn lựa chọn hướng đi của riêng mình trong phát triển kinh tế nông nghiệp – đó đã là điều đáng để ghi nhận. Dẫu con đường phía trước còn nhiều thử thách và chông gai do biến đổi của thời tiết, sau bệnh và thị trường, song những nông dân thế hệ mới, những mô hình nông nghiệp mới như vậy xứng đáng nhận được sự hỗ trợ, khích lệ của các cấp uy, chính quyền về nguồn đất, vốn, sự kết nối đầu ra để họ tiếp tục vươn lên lập nghiệp, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.